2014/12: Archiprix-Türkiye 2014 Forum / Söyleşi
Aralık 1, 2014 § Yorum bırakın
2014/09: Betonart 42 / ölçülemeyen / konuk editör
Eylül 28, 2014 § Yorum bırakın
Betonart 42*:
” ÖLÇÜLEMEYEN /ÖLÇÜYE GELMEYEN ”
İnsanın yapma-etme-anlama doğasının temelinde ve süreçlerinde elindekileri ölçülebilir kılma hayati bir önem taşır. Hatta insan medeniyetinin ölçülebilirlik üzerine inşa edildiğini söylesek kolay yanlışlanabilir bir iddiada bulunduğumuz söylenemez. Ölçülebilirlik; işe yararlılığın, kavranabilirliğin ve ortaklıkların üretimi için önemli bir araca dönüşmüştür. Hatta o kadar kaçınılmaz bir yere evrilmiş ki; şeylerin boyutunu, değerini, miktarını ölçmek için birimler, bilimler, uzmanlıklar, mekanizmalar, sistemler üretmiş haldeyiz…
Oysa insanın insanlığın başından beri bilinmeyene, ölçülebilir olmayana karşı büyük bir heyecanı var. Belki de bu durumu herşeyi ölçülebilir olduğunda kullanabilen, ortaklaştırabilen rasyonel ya da bilimsel görebilen insan medeniyeti ile açıklamak işi kolaylaştırabilir. Ancak insanın doğası, kavrayışları ile elindeki araçlar arasındaki mesafe; (algıladığı ile kavrayabildiği arasındaki mesafe de buna katılabilir) insan doğasının ölçülebilir olmayana neden büyük bir merak, ilgi, araştırma duyduğunu daha iyi açıklar.
Ölçülebilir dünya gündelik pratiklerimiz ve deneyimlerimiz içinde düşünce ve algı sınırlarımızın ötesinde oluşan durumlarda pek de yeterli yanıt vermez. Fakat bu çaba içindeki ürünlerimiz, işe yararlık ya da gereksinim temelli doğan pek çok uzmanlık, bilim dalı ve üretimler; ölçülebilir olanın araçlarını kullanarak; çağın “işe yararlılık ve para” denklemi ötesinde işe yaramaz ancak paha biçilemez değerler, biçimler, nesneler üretirler. Sanat, felsefe, matematik, mimarlık…gibi.
Ölçülebilirlikler üzerinden vücut bulmuş; mimarlık üretimi olan yapılar; tasarımlarının ötesinde bizde heyecan, merak ve yeni deneyimler uyandıran; içinde rasyonelleştiremediğimiz duygulanımlar doğuran, “ölçülemeyen” boyutlar barındırır. Ve hatta iddialı bir tabirle biz mimarlar, mimarlık için onu mimarlık yapanın tam da o olduğunu iddia ederiz. Bu mimarlığın yapısallıklar, mekânlar bir mimar tarafından tasarlanmış olmaları da gerekmiyor, anonim ve zaman içinde dönüşmüş, varolmuş, vücut bulmuş, materyalize olmuş; insan ile farklı duygulanımlar, kavrayışlar ya da deneyimler yoluyla “ölçülemeyen”i barındırmanın ötesine taşıyarak “ölçülemeyen”i görünür ya da kavranır kılan bir mimarlık da olabilir.
Bu anlamda dosyaya katkıda bulunan 3 yazarın Louis Khan’nın “Hayranlık uyandırıcı çok iyi bir bina ölçülemeyenle başlamalı, tasarım sırasında ölçülebilir araçlarla sınanmalı ve en sonunda yine ölçülemez olmalı” alıntısı ile başlaması ve onu sorunsallaştıran farklı içeriklerle durumu tartışması; bu ön kavrayışımızı sorgulamamız açısından da ayrı bir önem taşımaktadır.
Bu dosyada, eksenini materyalize olmuş mimarlık ve kaynakları üzerine oturtmuş “ölçülemeyen” kavramını tartışmak ve sorunsallaştırmak heyecan verici olur diye düşündüm. Editör olarak da düşüncelerini, yaklaşımlarını, üretimlerini merak ettiğim kişileri bu sayı için davet ettim. Hepsine bu davete aynı heyecanla yanıt verdikleri için teşekkür ederim.
Umarım okuduklarınız sizleri de heyecanlandırır.
Boğaçhan Dündaralp
*not: DouglasAdams’ın yazdığı ‘Otostopçu’nun Galaksi Rehberi’ kitabına göre hayat, evren ve her şeye dair nihai sorunun cevabı olan 42 ile kurulan ilişki bu bağlamda “ölçülebilir” değildir. Tema ile olası kurulacak rasyonelleştirme girişimleri hoş bir tesadüfi güzellemeden öte bir anlam taşır mı, bilinemez?…
Kapak için Tolga Tüzün’e
Neslihan Şık ve Banu Binat başta olmak üzere tüm Betonart ekibine bu keyifli sayı için çok teşekkürler.
Kapak görselini dinlemek için: http://createpermanence.com/
http://www.betonart.com.tr/index.php/arsiv/2014/42/
haber linkleri;
http://www.mimarizm.com/Haberler/HaberDetay.aspx?id=54101
dergiyi okumak için: 00 BETONART 42 web
2012/11: İzmirDeniz: ‘İzmirlilerin Denizle Olan Bağını Güçlendirme Projesi’ sergisi / paneli; 1.İstanbul Tasarım Bienali, Musibet Sergisi
Kasım 21, 2012 § 3 Yorum
Izmir / Sea: Project for Strengthening Izmirites’ Relationship to the Sea / 1th İstanbul Design Biennial / Musibet Exhibition
İzmir/Deniz projesi Türkiye’nin ekonomik, sosyal ve turistik anlamda önemli bir merkezi olan fakat iktidarların gündeminde çoğu zaman arka planda kaldığı iddia edilebilecek önemli kıyı kenti İzmir’in kaderine yön verebilecek dönüşüm stratejilerini geliştirmek adına, birbirinden farklı alanlarda söz sahibi olan aktörlerin bir arada olduğu, katılımcı ve demokratik bir düşünce platformu oluşturmayı amaçlıyor. Türkiye kentleşme tarihinde bir ilk sayılabilecek bu girişim, hiyerarşik olmaktan çok eşitlikçi, tek sesli olmaktan çok çoğul sesleri içinde barındıran, kent adına değil kent ile birlikte kentlinin yaşantısına katılacak bir dönüşüm ortaya koymayı amaçlıyor.
The Izmir/Sea project aims to create a participative and democratic platform of opinions where actors who dominate different fields come together in order to develop transformation strategies that could shape the future of the important coastal city Izmir, an economically, socially and touristically significant center for Turkey that, one could claim, is mostly left in the shadows on the agenda of political powers. This initiative, which could be deemed a first in Turkey’s history of urbanization, looks to set forth a transformation that is egalitarian rather than hierarchical, multi-voiced rather than single, and incorporated in the urbanite’s life along with the city, rather than only in its name.
İzmirlilerin deniz olan bağını güçlendirmeyi hedefleyen İzmirDeniz Projesi, İzmir körfezini çevreleyen kuzeyde Karşıyaka Mavişehir’den başlayıp Bayraklı, Alsancak, Konak ile devam eden ve güneyde İnciraltı’nda biten 40 km uzunluğundaki sahil şeridinin var olan kimliği korunup geliştirilerek geniş bir kamusal alan olarak yeniden düzenlenmesini içeriyor. Ancak proje sadece boyutlarının büyüklüğü ile değil, 100’den fazla tasarımcı, akademisyen ve uzmanı harekete geçiren proje elde etme süreciyle de dikkat çekici özgünlükler içeriyor. Türkiye kentleşme tarihinde bir ilk sayılabilecek bu girişim, hiyerarşik olmaktan çok eşitlikçi, tek sesli olmaktan çok çoğul sesleri içinde barındıran, kent adına değil kent ile birlikte kentlinin yaşantısına katılacak bir çevre oluşturmayı hedefliyor. Proje, çoğunlukla tepeden inme emrivakilerle toplumun sınırlı bir kesimine yönelik geliştirilen projelerin aksine, tartışmaya açık ve geniş katılımlı süreciyle kentsel ölçekte projelerin nasıl geliştirilmesi gerektiğine ilişkin öğretici bir deneyim ortaya koyuyor.
The coastline surrounds the northern Gulf of Izmir, starts from Karşıyaka Mavişehir, continues until Bayraklı, Alsancak, Konak and ends in the South, İnciraltı. The Izmir Sea Project contains the protection of the identity and the reorganisation of the 40 km long coastline as a wide public space. However, the project has remarkable originalities not only due to its size but also due to the process mobilising more than 100 designers, academics and experts to achieve the project. This project, which can be considered the first attempt of its kind in the history of urbanisation in Turkey, is egalitarian rather than hierarchical, contains multiple voices rather than a single voice and aims to create an environment not only for the city but one which will participate in the lives of the urbanites. Different from the top-down projects, most of which are developed for a limited segment of society, this project is an informative experience of how urban scale projects should be developed in such a way that it will be open to debate and broad participation.
bölge/grup 3: alsancak-konak bölgesi
‘Musibet’ Exhibition Curated by Emre Arolat; İzmir/Sea exhibition Curator: Saitali Koknar; Graphıc Design: Eray Makal; Exhibition Design: Ömer Ünal
Seminar Program:
İzmir / Deniz: İzmirlilerin Denizle Olan Bağını Güçlendirme Projesi
17 Kasım 2012, Cumartesi günü, Seminer Programı kapsamında İstanbul Modern’de düzenlenen panelde İzmir/Deniz projesinin üretim sürecini de yansıtan geniş katılımlı bir konuşmacı grubu ile eşitlikçi demokratik bir proje elde etme sürecinin nasıl gerçekleştiği ve neler öğrettiği enformel bir sohbet ortamında tartışıldı.
Katılımcılar: İlhan Tekeli, (İzmir Büyükşehir Belediyesi Başkanlık Danışmanı, ODTÜ); Evren Başbuğ (steb | studio evren başbuğ, Y.Mimar); Deniz Güner (DEÜ, Akademisyen, Y. Mimar); Boğaçhan Dündaralp (ddrlp, Mimar); Seçkin Kutucu (Yaşar Üniversitesi, Akademisyen, Y. Mimar); Serhan Ada (İzmir Büyükşehir Belediyesi Başkanlık Danışmanı, İstanbul Bilgi Üniversitesi, Akademisyen)
İzmir / Sea: Project for Strengthening Izmirites’ Relationship to the Sea
On November 17, Saturday a large group of speakers came together to reflect the production process of the İzmir/Sea project at Istanbul Modern as a part of the Seminar Program. A discussion was held in the form of an informal conversation on how the process of developing an egalitarian and democratic project is achieved and what this process can teach us.
Participants: İlhan Tekeli (Izmir Metropolitan Municipality Chairman Advisor, METU, Academics);Evren Başbuğ (steb | studio evren başbuğ, Master Architect); Deniz Güner (DEÜ, Academic, Master Architect); Boğaçhan Dündaralp (ddrlp, Architect); Seçkin Kutucu (Yaşar University, Academic, Master Architect); Serhan Ada (İzmir Metropolitan Municipality Chairman Advisor, İstanbul Bilgi University,
2011/06: XXI 100. sayı / yüz yüze
Ağustos 1, 2011 § Yorum bırakın
Esenboğa Havaalanı; ESSA /Ercan Çoban, Suzan Esirgen, Süleyman Bayrak, Ahmet Yertutan
Esenboğa havalimanı ile ilk karşılaşmamda beni boşluğu, ölçeği ve ıssızlığı ile deneyimlediğim pekçok havalimanından farklı bir algı içinde bırakmıştı. Yolcu hazırlık alanları ile apron bölgesini keskin biçimde ayıran ‘boşluğu’ ile bir havalimanı tipolojisinden çok alışveriş merkezi tipolojisinin havalimanına uyarlanmış hali gibi algılamıştım. Hareket üzerine odaklı bir yapı tipolojisinin, birikme ve görme odaklı tipolojiyle yanıtlanması ilginç sonuçlar doğurduğunu düşünmüştüm. Sonraki deneyimlerimle birlikte; hareket halindeyken yapı içindeki yaşantıdan çok, binanın kendisini ve materyalize ıssız yüzeylerini görmek, insanın birikmeden hızla yapıdan uzaklaşabilme durumu, seçilen malzemeler ile kurulan yabancılaşma ve büyük galeri boşlukları içinde insanın ölçeğinin kaybolması gibi gözlemlerim; bu yapıyı neden kendini gösteren, şık ama diğer taraftan da ıssız ve boş bir yapı olarak algıladığımı farkettirdi.
The Seed; NSMH/ Nevzat Sayın
‘The Seed’ , görünmemek, kamufle olmanın kavramlaştırıldığı; yalının bahçesine kendini gömerek, görünen yüzeylerini bahçe duvarı kimliğini sürdürmeyi tasarımının odağına almış bir yapı. Bu yapı duru ve rasyonel tasarım düşüncelerinin kayıtlarını yapısallaştırarak, yapılarında izlenebilir kılmayı başaran, yaklaşımını ‘az’ la ifade edebilen bir mimar olan Nevzat Sayın’nın elinde nasıl biçimlendiği benim için önemli bir soru olmuştu. Yapıyı deneyimlediğimde bahçe-yapı-tohum ( yumurta formundaki salon) arasındaki ilişkinin sorunlu yanlarını görünce kendime önemli bir ders çıkardığımı söyleyebilirim. Bahçedeki ağaçlar arasında konumlanırken planemetrik düzlemdeki elips’in bir tohum metaforu olarak biçimlenmesi, gömülü olanın cazibesini ve potansiyellerini vaad ederken; yapı içindeki ilişkilerin yarısı gömülü yarısı hisedilen tohumu göstermek adına ne kadar zorlatıldığını, yapı ‘içi’nin tasarım düşüncesinden farklı bir yapı ‘iç’ine dönüştüğünü görünce kendi kendime şöyle dediğimi hatırlıyorum: “bir tasarım düşüncesinin temsil edilmesi ile onun vaad ettiği duygunun ve atmosferinin oluşturulması arasındaki farkı iyi örnekleyen bir yapı olmuş…”
Boğaçhan Dündaralp, mimar,ddrlp
_ medya içeriğini .pdf formatında görmek için tıklayınız.
_ xxi dergisini 100. sayısını online okumak için tıklayınız.
2009/07: lusid / atölye – kitap
Temmuz 29, 2011 § 1 Yorum
“Katılımcı ve yürütücü zenginligini ‘tasarım süreçleri’ üzerinden de verimli bir biçimde nasıl çogaltabiliriz?” sorusu temel motivasyonu olusturmaktadır. Bu niyetle; bir yer için en uygun yaklasımı arayan tek bir tasarım süreci yerine; kodlanmıs birikimimiz nedeniyle bazen düşünmeden eledigimiz durumlarla tasarım sürecinde yeni karşılaşmalar üretebileceğimiz, ‘yer’e tekrar tekrar dönüp farklı gözlerle bakacağımız bir tasarım süreci deneyimi.”
_ etkinlik kitabını .pdf formatında görmek için tıklayınız.
_ etkinlik haberi için tıklayınız/yenimimar.com
2008/06: ölçek1/1 / danışman
Temmuz 28, 2011 § Yorum bırakın
“…Ayrıca, mevsimlik işçilerin barınma sorunu ve atıl durumda kalan köy okullarının yeniden değerlendirilmesi ile ilgili proje çalışmalarına da başlayan ekip, yeni dönemde Mimar Boğaçhan Dündaralp ve ITO Mimarlık Fakültesi öğretim görevlisi Saitali Köknar danışmanlığında çalışacak. Proje Ölçek 1/1:zefre olarak belirlenen ismini ise, proje alanını da içine yer alan tarihi limandan alıyor.” -yapı.com.tr
_ etkinlik haberi için tıklayınız.
_ http://olcek1e1.blogspot.com/
2007/11: temas projesi / ara jüri
Temmuz 27, 2011 § Yorum bırakın
“İstanbul’ da yaşayan bir çok farklı kültürün insanı kendilerini ve birbirlerini anlıyor ve kabul ediyorlar mı? Tarihimizde olumlu sonuçlarını gördüğümüz toplumsal birliktelik ve paylaşma kentin doğru noktalarında tasarımlanacak buluşma mekanları ile gelişebilir, yeni bir boyut kazanabilir mi?”
(-temas projesi tanıtım dosyasından)
2007/10: studio*KAHEM / Modernin Genetiği: Genç Akademisyen Mimarlar Konuşuyor
Temmuz 27, 2011 § Yorum bırakın
“10. uluslararası istanbul bienali / studio*KAHEM / funda uz sönmez /
modernin genetiği / tartışma odaları araştırmasında boğaçhan dündaralp”
2007/09: bozcaada mimarlık buluşması ’07
Temmuz 27, 2011 § Yorum bırakın
“Biraraya gelip mimarlığı paylaşmak, birbirlerini anlamak isteyen ve yaşadıklarını dillendirebilmeye heves etmiş bir avuç mimar, 01 – 02 Eylül 2007 tarihlerinde Bozcaada’da buluşuyor.
Mimarlık uğraşının farklı köşelerinden ve çeşitli kuşaklardan 15 kişilik katılımcı grup ve davetlileri iki gün boyunca mimarlığı, hayatı, kendilerini, etkilendiklerini, duruşlarını, ne yaptıklarını ve ne yapmak gerektiğini katılmak isteyenlerle birlikte tartışacak.
BMB ’07, tartışmaların yoğun ve verimli yaşanabilmesi adına küçük bir kalabalığın hazırladığı sunuşlar etrafında şekillenecek “küçük bir buluşma”. Tartışmalar ilgilenen herkesin katkısına açık” -arkitera.com
Katılımcılar
Saitali Köknar
Deniz Güner
Boğaçhan Dündaralp
Burak Altınışık
Ahmet Önder
Hayriye Sözen
Sinan Omacan
Evren Uzer
Hakan T. Şengün
Ömer Kanıpak
Ertuğ Uçar
Ceren B. Övünç
Can Kaya
Ali Paşaoğlu
Hüseyin Kahvecioğlu
_ etkinlik hakkında açılan arkitera/forum başlığı için tıklayınız.
_ etkinlik duyurusu için tıklayınız.
2006/10: park otel yapı iskeleti ile yeniden karşılaşmak / beyin fırtınası
Temmuz 22, 2011 § Yorum bırakın
2005/01: konuşan mimar 6 / tartışma
Temmuz 20, 2011 § Yorum bırakın
Mimarlığın sorusunu ararken
Konuşanmimar’ ın bu sayısında, önceki sayılara göre daha tanımlanmamış bir yol izleyelim ve başından beri niyetlenip tam olarak kurgulayamadığımız yazarak konuşma işini bizlerin de içinde olduğu küçük bir grupla deneyelim dedik. Dolayısıyla “konuşma” deyişinin de çağrıştırdığı üzere, az çok tanımlı bir merkez etrafında dönüyor olsa bile zaman zaman dağılma belirtisi gösteren, söylenilenlerin çağrışımlarıyla başka noktalara atlayabilen, başı sonu çok net olmayan bir metin karşınızdaki.
Boğaçhan Dündaralp, Özlem Berber, Saitali Köknar
_ medya içeriğini .pdf formatında görmek için tıklayınız.
_ yeni mimar / arşiv için tıklayınız.
2004/11: konuşan mimar 5 / tartışma
Temmuz 18, 2011 § Yorum bırakın
“Her şeye rağmen mimarlık, neden?”
Neden “neden mimarlık” sorusunu sorduğumuza gelince… Öcüler üzerine yazılanların sonrasında ve genel olarak mimarlık ortamımızda süregiden tartışmalarda görüyoruz ki hepimizin birçok şeye yönelik şikayetleri, sıkıntıları, kızgınlıkları var; genel olarak Türkiye’ deki mimarlık ortamı başlığı altında iş koşullarına, eğitim sürecine, mimarlık medyasına, kültür dünyamıza yönelik birçok şeyin eleştirisini içeren, hepimizin farkında ve tanık olduğu sıkıntılar bunlar. İstedik ki bu soruyla bizler ya da bu aralar popüler olan deyişle ‘genç mimarlar’, söz konusu öcü, sıkıntı ve şikayetler arasında bunalmaktansa, bu ülkede, bu zamanda her birimiz farklı bağlamlarda kendi gündelik hayatlarımızı yaşarken ve işimiz olduğu üzere mimarlık üzerine çalışır-düşünür-paylaşır-üretirken nasıl bir -naçizane- ‘içerik’ oluşturma çabası içerisinde olduğumuza dair… Görüşmek üzere.
Boğaçhan Dündaralp, Özlem Berber, Saitali Köknar
2004/10: konuşan mimar 4 / tartışma
Temmuz 18, 2011 § Yorum bırakın
“ M i m a r l ı ğ ı n Ö c ü l e r i – değerlendirme ”
Boğaçhan Dündaralp, Özlem Berber, Saitali Köknar.
_ medya içeriğinin tamamını .pdf formatında görmek için tıklayınız.
2004/07: konuşan mimar 2 / tartışma
Temmuz 18, 2011 § Yorum bırakın
“ M i m a r l ı ğ ı n Ö c ü l e r i – 2 ”
Psikanaliz, Gerçek, Gerçeklik, Öcüler, Vesaire…
“…Dolayısıyla psikanalizin alanı da içinde insan olan her şey; bu anlamda mimarlık da insan zihninin bir ürünüyse, bir zihin yapısının ortaya çıkardığı bir ürün ise psikanalizin de bir ürünü. Zihin bir şeyler düşünüyor ki bir şey tasarlayabiliyor; tasarladığı şey ise bir bina olabildiği gibi bir cümle de olabilir…”
“… Lacan’ın ‘artı değer’ dediği bir şey var: Bir şeyin metaforik anlamı. ‘Bardak’ diyorsun örneğin ama ona yüklediğin metaforik anlam -aynı zamanda bardağın içine duygularını doldurması gibi- artı değeridir onun. Bardağı açıklamak için kullanmıyorsun, artı olarak başka bir şey yapıyorsun. Bu artı değer denilen şey de, insanda hani o bilinçdışı denilen şey de , yüzeyin altında akıyor aslında…”
“… Bilinç deyince tabii bilinç dışından da söz etmek gerek; çok karmaşık konular bunlar, yani bir şeyin bilinçle yapılıyor olmasıyla bilinçdışı yapılıyor olması arasında hiçbir fark yok. Biz bilerek yapıyoruz dediğimiz şeyi de aslında bilmeyerek yapıyoruz çünkü bilinç ve bilinçdışı aynı anda oluşan ve birlikte olan şeyler. Rüya gibi; rüyanda tamamen bilinçdışına ait olan bir şey görürsün ama onu sen görürsün ve orada bir şeyler yaşarsın, bu kısım bilinçli kısmıdır ve uyandığın zaman da bütün hayatını etkiler, kötü geçer günün örneğin… Bu aslında Lacan’ın söylediği gibi dille ilgili bir şey; yani bir sözcüğü ettiğin anda ya da sözcükleri yanyana koymaya başladığın anda bilinç düzeyinde bir anlam veriyorsun. Ama bunu yaparken aslında sözcüklerin bir de metaforik anlamları var, bir tatmin düzeyi var… Bilinçdışı arkadan akıyor sürekli her yaşadığın durum içerisinde…”
“… Soru şu: ‘Neden?’ ya da ‘Ben niye bunu burada anlatıyorum?’. Çünkü şimdi ‘bura’nın olması bir önceki zamanla çok ilişkili, yani zincirleme bir şey, sonrasıyla da ilişkili ve onu anlamlı kılan şey de onu orada anlatmak. Psikanalizin yaptığı çalışma da aslında geçmişe dönmek, tarihçeye dönmek ve onu yeniden yazmak. Slavoj Zizek’in psikanalizle ilgili verdiği çok güzel bir örnek var: Bir romanda, gelecekte örneğin 22.yy.da geçen bir romanda, çok popüler olan bir ressam var, Ali. Ali 20.yy da yaşamış ve kendi zamanında değeri anlaşılmamış, ölümünden sonra keşfedilmiş bir ressam. 22.yy da geçen romanımızda, bu o zaman çok önemli olan ressam için deli olan bir sanat tarihçisi var. Tam o sırada zaman makinesi keşfediliyor ve sanat tarihçisi de Ali’nin zamanına gidiyor. Görüyor ki ünlü ressam Ali aslında ayyaş, eline kalem almamış adamın biri ve de bizimkini bayıltıyor, kendi gidiyor geleceğe. Sanat tarihçisi onun zamanında kalıyor ve diyor ki bari ben bunun resimlerini hatırladığım biçimiyle yapayım; yapıyor bütün tabloları ve o yüzyılda da ölüyor; Ali kendisi yani… Bu bir paradoks, bilinç ve bilinçdışı ilişkisi de böyle bir şey, yani oluşma şekli böyle. Psikanalizin yaptığı da bu: Geçmişte bir şey bulursun, gidersin oraya, onu orada var edersin ve o, var ettiğin için olur zaten; ama aslında da vardır… Böyle paradoksal bir şey…”
“… Ali denen bu adam bir şeyi merak ediyor ve onun o merakı, onu geçmişe dönmeye götüren o merakı onun varolmasını sağlayan şey; ama aslında var zaten. Olan bir şey ama olmuş olduğunu bilse, yani o anda dese ki biri sen geçmişe döneceksin böyle böyle, o olamayacak; bilinirse olmayacak, bilinmezse olacak. Hikayenin bilinçdışıyla ilişkisi bu…”
“… Cem Yılmaz’ın hikayesi var ya; o esprileri nereden buluyorsun diye soruyorlar, ne bileyim nereden buluyorum diyor… Zaten espri düşünerek bulunacak bir şey değil ki; ya da niçin bu işi yapıyorsun sorusu… ne bileyim niçin…”
“… Gerçekle gerçeklik arasındaki o boşluk olmasa, o bölünmüşlük olmasa, o zaman zaten bir üretkenlik durumu olmaz. Bir şey çıkmaz ortaya; ne bina yapabilirsin ne de bir cümle kurabilirisin. Kısmen otizmde olduğu gibi; bir dile girememezlik durumu vardır otizmde, parça parça algılar dünyayı. Ayna evresinde yapılan şey, çocuğun bir ‘ayna’da ki bu aslında annesinin gözüdür; ötekinin bakışında kendini bir insan olarak tanımlamasıdır. Elinin ayağının kafasının, hepsinin kendisine ait olduğunu anlar ve bütün olarak bir imgesini yaratır. Bu imgeyi yaratamıyorsa kavrayışı parçalı kalacaktır. O imgeyi yaratmanın bedeli de aynı zamanda söze girmek, iletişim kurmak ve tabii ki bir takım yanılsamalara girmektir. ‘Gerçek’ten çıkıp ‘gerçeklik’e girmek yani, ama gerçek de her zaman geri dönüp vuran şey oluyor…”
“… Yine Zizek’ten bir anektot: Titanik batmadan 16-17 yıl önce bir roman yazıyor birisi; romanda bir gemi Atlantik’e açılıyor ve batıyor. Aynı özelliklerde, boyutlarda bir gemi bu; ölü sayısı bile yakın. İsmi de Titan.. Zizek’in açıklaması şu: Titanik’in bir fonksiyonu var; o dönemde o büyük zeplinler falan da vardır ya, devasa şeylerin yapıldığı, mühendislik harikalarının zamanı. Bir şeyler cisimleştiriliyor orada; hani batması imkansız büyük şeyler, bakıyorsun işte Titanik’in yapısına, tamamen bir toplumsal katmanlaşma, bir toplum modeli, soyut olanın somutlaştırılmaya çalışılması yani… İnsanlığın batması imkansız olacak bir şekilde kendisini tasarladığı somut bir şey ama sırf bu yüzden de batıyor. Bu ‘obje petua’nın cisimleştirilme çabasıdır, cisimleştirince de batar; Yüzüklerin Efendisi’ndeki yüzük gibi yok edilmesi gereken bir şeydir yani… O yüzden söz, o yanılsama, o gerçeği belirleyen şey…”
“… Çok tatlı bir Mc Caffine esprisi vardır ya : Şu ilerde gördüğün şey ne diye soruyor arkadaşı, Mc da o, İskoçya kaplanlarını yakalamaya yarar diyor. İskoçya’da kaplan yok ki diye şaşırır arkadaşı; baksana der o da, ne kadar çok etkiliymiş… Hadi bakalım, gereksiz bir veriden anlam doğuyor. Bir büyük hikaye de Odypus hikayesidir; Odypus’a kehanette bulunulur ve kehanette bulunulduğu için olur…”
“… Gerçekliği sorguladığın anda yaratıcılık ortaya çıkar. Bunun arkasında ne var demediğin sürece yaratamıyorsun, yaptığın şey ancak tekrar etmek oluyor. Bir şey üretebilmenin yolu kendi gerçekliğini sorgulamaktan geçiyor. Bunun koşulu da dağılma riskini, yok olmayı göze almak… Ego kontrolünde geri çekilme, regresyon denen bir şey var; üçüncü süreç deniyor buna, yani ikinci süreçten birinci sürece, bilinçten bilinçdışı sürece gerileme, örneğin psikoza girmek de bir regresyondur… Yaratıcılık, ikinci düzeyde kalarak yani ego bütünlüğünü koruyarak birinci düzeye inebilme, ikinci düzeyin gözüyle birinci düzeye bakmak…”
“… Lacan, bazı semptomlar diyor yoruma dirençlidir. Semptomu yorumlarsın ve kişi buna rağmen devam eder; farkındadır ama devam eder. Neden, çünkü ‘puante capiton’ dediği bir şey var yani kapitone noktası, dikiş noktası… Orası kapitone noktasıdır der, ruhsal yapıyı tutan dikiş noktası. Cümleye anlam dikilmesi gibi bir şey ve aslında o semptom da orada bir dikiş noktasıdır; eğer sen o semptomu oradan alırsan o dikiş parçalanır ve bütün sistemin çökme riski doğar, o yüzden de o semptom orada tutulur. Zizek de bu durumu Alien filmiyle ilişkilendirir; Alien’da ana rahmini çağrıştıran bir ortama girersin, insanın içine girer, içinden çıkarsa da ölürsün zaten; böyle bir şey… Ya da sigara içmek gibi, kendine zarar verdiğini bile bile içersin, olmaması ise her zaman daha kötüdür…”
“… Psikanalitik anlamda konuşursak, asıl korkulan şey nedir, yokolmak, yokolma korkusu, dağılma korkusu… O dikişler dağılmaya başladığında bir sürü semptom ortaya çıkar ve o semptomları yorumlarsan, yani iyi kötü tutan dikişleri yorumla dağıtırsan tamamen dağıtırsın. Örneğin bir hasta var, yolda beni izliyorlar bana tecavüz edecekler diyor; sen ona bunu yorumlarsan, işte aslında senin homoseksüel arzuların var bunu karşıya yansıtıyor olabilir misin falan dersen örneğin o hasta dağılır; sen de zaten böyle yapıyorsun gibi şeyler demeye başlar. Psikotik hastaya yorum yapılmaz. Ama borderline yani henüz sınır durumundaki hastalarda öyle değil, onlara yorum yaparsan toparlarlar…”
“… Korku, bu yabani korkusu falan çocukluk çağından itibaren, aslında o bilinmeyen ‘gerçek’ aynı zamanda çok korkulan da bir şey. ‘Gerçek’te varoluş yoktur ve gerçekte bir ben yoktur. “Ben”i yitirmeyi göze alabiliyorsan gerçeğe gidersin ama gerçek yokoluştur aynı zamanda, korkutucu bir şeydir. Bu yüzden gerçekliği dikmek istersin, gerçekliğe sahip olmak istersin. O zaman işte ‘gerçeklik’le ‘gerçek’ arasında bir takım geçiş noktaları var, hani rüyalar falan gibi; aslında bir anlamda da semptomlar bunlar. Gulyabaniden korkarsın, o korkunu bir yere sembolize etmiş olursun ki o da sembolikle gerçeği birbiri arasına diker. Hapsedersin onu belki de kontrol edersin. Çocuklar tabii gerçeğe daha yakınlar, daha sembolik düzeyi tam kuramamış oluyorlar; bu yüzden de bu tür şeylere daha yatkınlar…”
“… Bireysel anlamda bir yanda tabularımız var, dokunamayız; bir yanda da öcülerimiz var yaklaşmayız. Hepsi ‘puante capiton’lar yani, dikilmişler oraya ve durmak zorundalar. Dolayısıyla tabular, öcüler ve hatta prensipler arasında pek de bir fark yok…”
“… ‘Gerçek’ arzulanan ama bir yandan da korkulan bir şeydir çünkü haz ve acı aynı anda yaşanır, aynı anda vardır gerçekte… Bunu işte bir yere dikiyorsun, bu diktiğim şey de ‘obje petua’, arzunun nesnesi, işte sigara, doktor olacağım, araba alacağım, bina yapacağım gibi peşinden koşulan şeyler. ‘Arzunun nesnesi’ en kaba anlamıyla ‘tam’ olmayı çağrıştıran bir şey; ben bunu alırsam tam olacağım, içimdeki boşluk kalkacak; almazsam eksik kalacağım… Bende olması gereken bir şey yani. Şimdi bunun yeri, eğer ‘jouissance’ın yeri boş kalırsa oraya bir semptom yerleşir, obsesif bir semptom örneğin, bunu yapmazsam öleceğim, yılanı görürsem öleceğim gibi. Aslında ‘jouissance’, gerçeği simgeleyen bir şey haline dönüşür, vazgeçilmeyen bir semptom haline. Herkesin de böyle bir semptomu vardır. Hayatında kötü bıraktığın bir şeyler vardır yani, orayı düzeltmezsin…”
“… Bir şeylerle barışık olunması gerekiyor, bir şeyleri kabullenmek gerekiyor. Aslında psikanaliz bir kabullenme süreci. Ben buyum diyebilmek… Ben buyum dediğin anda semptomunu da kabulleniyorsun, herşeyini kabulleniyorsun ve böylelikle aslında kanatların falan çıkmıyor, daha mutlu falan da olmuyorsun, sadece sen oluyorsun. ‘Neysem o’ oluyorum yani, ‘neysem o’ olmak için psikanaliz… Bunun sonucu sadece psikanalizle ilgili değil; bir üretme içerisinde olmakla da ilgili, benim alanım bu olduğu için ben psikanaliz yapıyorum örneğin, ‘neysem o’ olabilmek için…”
Boğaçhan Dündaralp, Özlem Berber, Saitali Köknar.
2004/05: konuşan mimar 1 / tartışma
Temmuz 18, 2011 § Yorum bırakın
“ M i m a r l ı ğ ı n Ö c ü l e r i – 1 ”
konuşanmimar yazı dizisine başlarken; neler yaptığımız, neler yapmak istediğimiz ya da neyin nasıl olması gerektiğinden önce yapamadıklarımızdan, elimizi kolumuzu bağlayanlardan, korkularımızdan, yüzleşmek istemediğimiz sorularımızdan başlayalım istedik konuşmaya. Belki dedik böylece kendimizi ve birbirimizi daha iyi anlamaya başlayabiliriz; şu “mimarlığımız” ya da “mimarlık ortamımız” denilen muğlak alanı anlamlandırmaya biraz daha yaklaşabiliriz. Bir parça itiraf, bir parça dertleşme, bir parça sorgulama…
Evet, konuşanmimar’da konuşmak için önerdiğimiz ilk konu başlığı, “ Mimarlığın Öcüleri ” …
Öcüler; öğretilen, korkulan, karşı karşıya gelmemek için istenmese bile her şey yapılan, dokunmaktan kaçınılan, insan ürünü düşünceler, önyargılar, yakıştırmalar, uydurmacalar… Mimarlığın öcüleri; hesaplaşmaktan kaçındığımız durumlar, girmekten korktuğumuz yollar, aklımızı bağlayan yargılamalar, yapılması “tu kaka”, yaklaşılması “cıss” olan şeyler, bir türlü yeniden kurulamayan ilişkiler… n e l e r ?
Boğaçhan Dündaralp, Özlem Berber, Saitali Köknar.
_ medya içeriğini ve tüm tartışmayı .pdf formatında görmek için tıklayınız.
boğaçhan dündaralp 
